Để điều trị chàm tổ đỉa tốt nhất và tránh tái phát, theo phương pháp Đông y, người bệnh phải kết hợp vừa uống và bôi thuốc bằng cách loại thảo dược.

Em bị chàm tổ đĩa cũng lâu rồi, lâu lâu nó lại tái phát, lần này nổi vài mụn trắng trắng như mủ, em nặn mà nó không hết sang hôm sau lại đóng mủ chổ đó và nổi thêm vài mụn nhỏ nữa, khi đụng vào thì đau. Xin bác sĩ hướng dẫn giúp em bài thuốc để trị ạ. Em cảm ơn rất nhiều. Độc giả Lương Hồng Ngọc hỏi

Trả lời: Hồng Ngọc thân mến!

Bệnh tổ đỉa với biểu hiện là những mụn nước nhỏ ăn sâu dưới lớp thượng bì làm da nổi gồ lên, hình tròn, rải rác hoặc thành chùm thường xuất hiện ở lòng bàn tay, bàn chân và các rìa ngón tay, ngón chân. Các mụn tụ từng đám và gây ra ngứa ngáy khó chịu. Nếu làm vỡ sẽ có dịch trong rỉ ra, gạt bỏ dịch sẽ thấy lỗ sâu ở dưới lớp thượng bì. Càng gãi nhiều, càng chà sát mạnh vùng bị tổ đỉa thì triệu chứng ngứa càng tăng và mụn tổ đỉa càng lan rộng. Đi kèm với mụn nước là cảm giác ngứa gây khó chịu khiến cho người bệnh gãi làm vỡ mụn nước sẽ dễ dẫn đến nhiễm trùng tạo thành các nốt mụn mủ, nếu nhiễm trùng lan rộng có thể gây ra các bọc mủ. Nếu để kéo dài, bệnh có thể tiến triển thành tổ đỉa chàm hoá và như vậy việc chữa trị bệnh sẽ trở nên phức tạp hơn.cham-to-dia

Thông thường với bệnh ngoài da nhiều người rất chủ quan cho rằng chỉ xử lý phần bôi là xong nhưng càng bôi nhiều thuốc thì càng ảnh hưởng nhiều đến da và làm cho bệnh càng nặng, càng phức tạp hơn. Vì vậy muốn chữa hẳn bệnh này nhiều người thường tìm đến đông y – phương pháp chữa trị bằng các loại thảo dược, ngoài việc trị tân gốc, thuốc đông y còn làm cho cơ thể khỏe mạnh, mát gan giải độc và quan trọng hơn là không có tác dụng phụ.

Hiện nay có nhiều phòng khám bằng đông y chữa ngoài da sử dụng hoàn toàn bằng các loại thảo dược tự trồng – chuyên chữa trị các bệnh ngoài da như trường hợp của bạn vậy đó. Đông y có loại thuốc tắm rất hiệu quả để giảm ngay các triệu chứng ngứa, tróc da, cùng với thuốc bôi và thuốc uống được cô sẵn và đóng thành viên nang rất dễ sử dụng sẽ làm cho bệnh giảm dần rồi hết hẳn. Em bị chàm tổ đỉa lâu rồi lại hay bị tái phát, lần này lại nổi vài mụn trắng như mủ vì thế em nên khám sớm để được bác sỹ trực tiếp khám bệnh, xem mạch và hướng dẫn dùng thuốc một cách tỷ mỷ để bệnh nhanh khỏi. Để được điều trị tốt nhất và tránh tái phát thì phải kết hợp vừa uống và bôi bằng đông y. Thuốc uống ngoài hết bệnh còn làm cho sức khỏe tốt và quan trọng hơn là không có tác dụng phụ. Để tránh bệnh tái phát, em cần tránh tiếp xúc với xà phòng, chất tẩy rửa, hóa chất, hạn chế cào gãi khi ngứa và các loại thức ăn có tính phong ngứa, thường xuyên vệ sinh cá nhân giữ cho bàn tay, bàn chân sạch sẽ, khô ráo không để ẩm ướt. Lưu ý bệnh tổ đỉa thường gây ngứa, người bệnh không nên gãi, chà xát hoặc dùng kim chọc vỡ mụn nước vì bệnh tổ đỉa rất dễ bị bội nhiễm vi trùng gây viêm mủ da đồng thời hạn chế để vùng tổn thương tiếp xúc với xà phòng, xi măng…

Triệu chứng bệnh tổ đỉa

Nguyên nhân bệnh rất đa dạng và phức tạp, một số yếu tố liên quan như dị ứng với hóa chất trong sinh hoạt, trong nghề nghiệp như xăng dầu, xà phòng, xi măng, do nhiễm khuẩn trong khi tiếp xúc với bùn đất, nước bẩn hay gặp nhất là do liên cầu trùng trong thể tổ đỉa nung mủ; do dị ứng với nhiễm nấm ở kẽ chân; do thay đổi thời tiết theo mùa, do ảnh hưởng của ánh sáng và nóng ẩm.

Biểu hiện bệnh tổ đỉa

Bệnh biểu hiện với sang thương là mụn nước khu trú ở lòng bàn tay, bàn chân, đặc biệt ở mé bên của ngón tay, lòng bàn tay, mặt trên – mặt bên và mặt dưới ngón chân, lòng bàn chân. Bệnh không bao giờ vượt lên mé trên cổ tay và cổ chân. Mụn nước ăn sâu vào thượng bì làm da nổi gồ lên, hình tròn, rải rác hay xếp thành chùm, sờ vào mụn nước thấy chắc, cảm giác như có một hạt gì nằm xen trong da, kích thước khoảng 1 – 2mm, có thể trở thành bóng nước nhất là ở lòng bàn tay, bàn chân. Các mụn nước thường xẹp đi và teo đét chứ không tự vỡ, thường có màu hơi ngà vàng, khi bong ra để lộ một nền da hồng, hình đa cung hoặc tròn, có viền vảy xung quanh. Kèm theo rất ngứa, càng gãi càng ngứa, bệnh thường kéo dài khoảng 2 đến 4 tuần, tróc vảy rồi lành và bệnh hay tái phát.

– Mụn nước màu trắng trong là triệu chứng chính, kích thước nhỏ khoảng 1mm, nằm sâu, chắc, khó vỡ, thường tập trung thành từng chùm hơi gồ trên mặt da. Đôi khi nhiều mụn nước kết tụ thành bóng nước lớn.cham-to-dia

– Vị trí: 90% là gặp ở lòng bàn tay và các rìa ngón tay hoặc là chỉ gặp một trong hai chỗ đã nói trên, còn ở lòng bàn chân và rìa ngón chân thì ít gặp hơn. Tổn thương thường đối xứng và bệnh thường không bao giờ vượt quá cổ tay, cổ chân.

– Bệnh thường xảy ra từng đợt, trước khi nổi mụn nước thường có cảm giác ngứa, rát, một số trường hợp kèm tăng tiết mồ hôi. Mụn nước của bệnh tổ đỉa thường có xu hướng khô ít khi tự vỡ, rồi để lại một điểm dày sừng màu vàng đục, tróc da.

– Khi bị nhiễm khuẩn thì mụn nước hoặc bóng nước sẽ đục, sưng đỏ kèm theo sưng hạch bạch huyết ở vùng kế cận và người bệnh nóng sốt.

Bệnh tổ đỉa được các thày thuốc ngoài da coi như một loại chàm (eczema). Nhưng khác eczema, tổ đỉa chỉ nổi ở lòng bàn tay, lòng bàn chân và ria ngón tay chân, còn eczema thì có thể gặp ở bất cứ vị trí nào trên da. Mặt khác, mụn nước tổ đỉa thường to, sâu, chắc, khó vỡ hơn mụn nước eczema.

Cũng như eczema, tổ đỉa gây ngứa nhiều, bệnh nhân gãi, chà xát làm vỡ mụn nước, dễ thành nhiễm khuẩn phụ, sưng tấy, nổi hạch, có khi phát sốt. Bệnh tiến triển dai dẳng, hay tái phát theo chu kỳ (dân gian gọi là theo tuần trăng) thành mạn tính, kéo dài nhiều tháng, nhiều năm, trở ngại nhiều cho sinh hoạt, lao động nếu không được điều trị đúng đắn.

Nguyên nhân gây bệnh

Nguyên nhân gây bệnh tổ đỉa rất phức tạp. Dưới đây là một số nguyên nhân thường gặp:

– Dị ứng với hóa chất trong sinh hoạt, trong nghề nghiệp như xăng, dầu mỡ, thuốc kháng sinh, xà bông thơm, xà phòng giặt, chất tẩy rửa, dầu thơm, xi măng, vôi v.v…

– Do nhiễm khuẩn trong khi làm việc, tiếp xúc với đất, nước bẩn.

– Dị ứng với nấm kẽ chân.

– Do tăng tiết mồ hôi tay chân liên quan đến rối loạn thần kinh giao cảm, làm việc trong môi trường nóng ẩm.

Những yếu tố sau đây có thể thúc đẩy tình trạng bệnh khởi phát hoặc nặng hơn:

• Yếu tố tại chỗ: chất tẩy rửa, xà phòng, dung môi, giày dép chật, chất liệu da, đổ mồ hôi nhiều…

• Yếu tố trong không khí: khói thuốc, lông chó mèo, đất bùn, mạt bụi nhà…

• Nhiễm trùng (tụ cầu vàng)

• Thức ăn: hải sản, trứng, thịt gà, bò, đậu phộng, đậu nành, đồ lên men, tinh bột…

Điều trị

Điều trị bệnh tổ đỉa là nhằm làm cho da lành như bình thường, nhưng bệnh có thể tái phát lại nếu hiện diện các yếu tố thúc đẩy bệnh như đã kể ở trên.

Cũng như đối với eczema, điều trị tổ đỉa thường khó khăn. Hai yếu tố nhiễm khuẩn, dị ứng thường kết hợp. Tùy từng trường hợp, thày thuốc sẽ phải dùng đến các thuốc chống nhiễm khuẩn, chống nấm, chống dị ứng toàn thân hoặc tại chỗ. Phải điều tra các chất gây dị ứng để loại trừ. Nếu do rối loạn hấp thụ vitamin, cần bổ sung vitamin thích hợp ( vitamin PP, C, B6 ).

– Tránh bóc vảy, chọc lễ mụn. Nên rửa tay chân nhẹ, không cào gãi,làm xây xước các mụn nước đề phòng nhiễm khuẩn phụ. Không nên ngâm tay nhiều làm ẩm ướt lớp sừng, tạo điều kiện cho vi khuẩn và nấm phát triển mạnh hơn.

– Tránh tiếp xúc xăng dầu, mỡ, xà phòng, hóa chất, thuốc tẩy rửa. Khi cần phải đeo găng bảo vệ.

– Cắt ngắn móng tay và giữ khô, sạch da lòng bàn tay, lòng bàn chân

Điều trị tại chỗ

– Ngâm rửa tay chân với thuốc tím pha loãng 1/10.000có màu hồng.

– Chấm thuốc BSI 1% – 3% khi chỉ có mụn nước đơn thuần.

– Khi tổ đỉa đã nhiễm khuẩn có mủ hoặc bóng nước to thì chích cho vỡ ra, sau đó bôi thuốc chống nhiễm khuẩn như Milian, Eosine.

– Chiếu tia tử ngoại (Ultra violet) tại chỗ.

Điều trị toàn thân

– Uống thuốc chống dị ứng thông thường như: Chlopheniramine , Cetirizine, Loratadine…

– Dùng kháng sinh nếu có nhiễm khuẩn.

– Dùng thuốc kháng nấm nếu bị nhiễm nấm.

Chúc em vui khỏe.

Một số bài thuốc chữa chàm tổ đỉa

Bài 1: Nguyên liệu: Sâm biển (Sâm đen mun-Đỉa biển) – 0,5 kg. ĐẬu xanh: 1 kg.

Cách làm : Sâm biển: cho vào nồi sao cho vàng lớp vỏ bên ngoài. Lấy ra thái lát mỏng, rửa qua 2-3 nước. Mỗi ngày nấu cháo 2 con cùng với 200g đậu xanh. Ăn trong ngày. Người lớn, trẻ em đều dùng được.

Bài 2: Nguyên liệu: Dây đậu xương (còn gọi là dây chìa vôi, bạch phấn đằng).

Cách làm: Dùng cả dây, đem về cắt bỏ mắt, lấy phần ống phơi khô, sao vàng, hạ thổ. Lấy150g , cho nước vào nồi thuốc, đun đến sôi, rêu lửa chừng 20 phút nữa cho thuốc ra hoàn toàn. Gạn lấy nước cho vào 1 cái tô, đem hứng sương qua đêm. Sáng ra dùng hết một lần, Dùng liên tục 3- 5 ngày là khỏi bệnh.

Bài 3: Nguyên liệu: Củ ráy (một cây giống với cây khoai sọ hay dọc mùng).

Cách làm: Dùng phần thân tiếp giáo với củ, thái lát hoặc giã nát, đun sôi, dùng nước ngâm vết ngứa tổ đỉa trên da. Sau đó lau khô có thể dùng thêm kháng sinh dạng bột rắc vào.

Bài 4: Một nắm muối hột rang cho chuyển màu (5-10 phút) để nguội dần đến khi dùng tay chà xát được. Lấy muối đã rang chà xát vào chổ bị tổ đỉa chừng 10-15 phút. Dùng vớ bao tay lại để giữ muối làm như thế 5-7 ngày sẽ thấy tác dụng.

Bài 5: Dùng nước muối sinh lý, rữa sạch , vệ sinh kỹ hàng ngày, bôi thuốc Milan (thuốc tím), tránh tiếp xúc

Bài 6: Bài thuốc trị nhanh hết hiệu quả cao, chú ý vấn đề sát trùng kỹ tránh nhiểm trùng

  • Dùng mảnh chai sắc nhọn, sát trùng bằng nhiệt độ cao
  • Lể vết Chàm nặng láy máu độc , ngày làm 1 lần vào buổi tối
  • Rửa sạch băng nước muối sinh lý. sát trùng bằng thuốc tím
  • Tránh tiếp xúc

Theo BS Nguyễn Phan Anh/Báo Phụ Nữ TP.HCM