Nấm Ngọc Cẩu #13 tác dụng thường dùng trong đông y!

Nấm ngọc cẩu có tên khoa học là Cynomorium songaricum Rupr hay còn gọi là: Củ gió đất, cu pín, củ ngọc núi, hoa đất, xà cô, ký sinh hoàn, bất lão dược, địa mao cầu. Vì nhìn hình dáng của cây nấm có màu đỏ tươi, lại rất giống bộ phận sinh dục của chó đực nên người dân gọi cây thuốc này là Nấm ngọc cẩu hay Cẩu pín.

Phân bổ:

Nấm ngọc cẩu thường mọc trên các vùng núi cao khoảng 1.500m so với mực nước biển, chỉ những khu vực có khí hậu lạnh mới tìm thấy loại cây thuốc này. Ở nước ta nấm ngọc cẩu mọc nhiều ở các tỉnh miền núi phí bắc như: Hòa Bình, Lào Cai, Sơn La, Điện Biên. Nhiều nhất là ở Hòa Bình, là một tỉnh miền núi, có khí hậu lạnh, ở các huyện vùng cao Tân Lạc, Mai Châu là nơi có nhiều cây nấm ngọc cẩu nhất. Nấm ngọc cẩu thường mọc và sống ký sinh trên rễ của những cây gỗ lớn mọc trong rừng sâu ẩm thấp.

Hàng năm vào tháng 8 đến tháng 12 người dân mới phát hiện nấm ngọc cẩu trong rừng, vào những thời điểm khác trong năm không thấy sự hiện diện của cây thuốc quý này. Bởi vậy mà nấm ngọc cẩu rất quý hiếm.

Chế biến, thu hái:

Nấm ngọc cẩu có thể sử dụng được toàn cây và thường dùng làm thuốc trong đông y. Vào thời vụ thu hái người dân thường đảo cả cụm nấm về rửa sạch đất cát để ráo nước và dùng ngâm rượu (Ngâm tươi). Ngoài ra nấm còn được phơi khô để bảo quản dùng được lâu hơn.

Khi thu hái người dân không thu hái toàn bộ cây nấm mà chỉ lấy một phần, còn để lại vài nhánh để cây tiếp tục phát triển.

Cách sử dụng nấm ngọc cẩu:

1/ Pha nước nấm ngọc cẩu

Nguyên liệu để pha nước nấm ngọc cẩu:

• 7-9 kg nấm ngọc cẩu tươi
• Nước
• Dụng cụ : dao, thớt, nong để phơi nấm

Cách chế biến nấm ngọc cẩu để pha nước:

Sơ chế nấm ngọc cẩu:

• Nấm ngọc cẩu rửa sạch phần củ, nên sử dụng bàn chải cứng để đánh sạch đất cát từ củ.
• Thái mỏng rồi đem phơi khô, thông thường 7-9kg nấm ngọc cẩu tươi phơi khô sẽ còn lại 1kg vì trong nấm ngọc cẩu có chứa nhiều nước.
• Phơi khô liên tục trong 3-4 ngày dưới nắng đều.

Các bước pha chế nước nấm ngọc cẩu :

• Thả vài miếng nấm ngọc cẩu khô vào cốc nước ấm hoặc nước sôi.
• Lắc đều, đợi 5 phút cho phần chất ở trong nấm thôi ra.
• Cho thêm 2 thìa mật ong và sử dụng khi còn nóng.

2/ Ngâm rượu

Nguyên liệu để ngâm rượu nấm ngọc cẩu :

• 2kg nấm ngọc cẩu
• 5 lít rượu nếp.

Cách chế biến nấm ngọc cầu:

Sơ chế nguyên liệu nấm ngọc cẩu:

• Thái mỏng phần hoa và củ nấm phơi trong bóng râm không có ánh nắng trực tiếp trong vòng 1 ngày.
• Đặt mâm lên trên nồi nước sôi, dùng sức nóng của hơi nước sao cho nấm ngọc cẩu khô hơn.

Cách ngâm rượu nấm ngọc cẩu:

• Cho nấm vào rượu theo tỉ lệ 200g nấm ngọc cẩu khô với 5 lít rượu.
• Thời gian ngâm càng lâu thì rượu càng gia tăng độ bổ.
• Yêu cầu thành phẩm khi sử dụng nấm ngọc cẩu:
• Nấm ngọc cẩu khi còn tươi có vị chát, khi phơi khô chuyển sang màu nâu cánh gián, có mùi thơm nhẹ của thuốc Bắc.
• Để bảo quản nấm ngọc cẩu khô lâu dài chúng ta cho nấm vảo túi nilong kín, bảo quản nơi khô ráo.
• Đối với rượu ngâm nấm ngọc cẩu rượu sẽ chuyển sang màu thẫm đen, có mùi thơm thanh nhẹ vị thuốc Bắc.

Tính vị:

Nấm ngọc cẩu có vị đặc trưng là chát nhẹ, hơi ngọt (Đây là vị đặc trưng của nấm) do vậy khi ngâm rượu, ta nên ngâm chung với mật ong cho dễ uống.

Dược chất:

Nấm ngọc cẩu có thành phần hóa học là chất béo, tinh dầu và hoạt chất protodioscin giúp kích thích nhu cầu tình dục, tăng tiết testosteron một cách tự nhiên.

Công dụng của nấm ngọc cẩu:

Theo nghiên cứu trong thành phần của nấm ngọc cẩu chứa nhiều hoạt chất quý, giúp hỗ trợ điều trị các bệnh sau đây:

• Bổ máu
• Kích thích đường tiêu hóa
• Bộ thận tráng dương
• Giúp phục hồi sinh lý, chữa bệnh thận yếu.
• Phục hồi sức khỏe phụ nữ sau sinh
• Trị tàn nhang, nám da
• Chữa nhức mỏi chân, tay, lưng, về cột sống.

Trong những công dụng của nấm ngọc cẩu thì “tăng cường sinh lực” được quan tâm hơn cả. Bản thân nấm ngọc cẩu có chứa anthoxyanozit, L Arginin giúp phục hồi sinh lý, tăng cường năng lượng

Tác dụng và một số bài thuốc chữa bệnh của nấm ngọc cẩu

1. Chữa táo bón ở người già, nhuận tràng

Bài thuốc 1: Lấy 500g ngọc cẩu khô, 500g nhục thung dung. Sắc kỹ 2 lần nước, rồi trộn lại cô tiếp, thêm 250ml mật ong quấy đều. Để nước nguội rồi cho vào lọ dùng dần, uống 2-3 thìa to với nước trước mỗi bữa ăn.

Bài thuốc 2: Sắc lấy nước uống từ hỗn hợp gồm 15g ngọc cẩu khô, 12g vừng vàng, 12g vừng đen, 10g chỉ xác, 10g ngưu tất. Ngày uống l lần khi đói.

2. Tráng dương:

Lấy ngọc cẩu nấu cháo với chim cút, gà, thịt dê, thịt bò, trai, sò ,tôm,… Hoặc lấy 5g ngọc cẩu khô với 5g nhục thung dung, sắc lấy nước rồi dùng nước đó trộn bột mỳ, cán mỏng vắt thành sợi cho nấu cùng thịt dê, nêm gia vị vừa ăn.

3. Chữa liệt dương và xuất tinh sớm

Bài thuốc 1: Lấy 20g ngọc cẩu khô, 20g quả dâu tằm chín đen, đem tán nhỏ, hãm trong nước sôi với 10ml mật ong, hãm 10-15 phút là có thể uống, uống thay nước hàn ngày như 1 loại trà. Đối với những người đang bi tiêu chảy không nên áp dụng bài thuốc này.

Bài thuốc 2: Chuẩn bị 20g ngoc cẩu, 30g thuc địa, 30g đỗ trọng, 1 cái đuôi lơn khoảng 150g, 15g gừng tươi, 8 quả đại táo. Đuôi lợn cạo sạch lông, rửa sạch, chặt thành khúc. Gưng tươi dập nát. Cho tất cả vào nồi hầm nhừ trong 2-3 giờ là được. Nêm gia vị vừa ăn, chia ăn vài lần trong ngày.

4. Chữa liệt dương:

Lấy 12g nấm ngọc cẩu, 15g thục địa, 15g sơn dược, 15g sơn thủ nhục, 12g phục linh, 15g câu ký, 12g nhục thung dung, 30g đâm dương hoắc diệp, 12g ba kích nhục, 12g bạch nhân sâm, 12 sao táo nhân, 12g thỏ ti tử, 9g thiên môn đông, 9g cam thảo, 6g lộc nhung. Tất cả đem tán bột mịn trộn mật, vê thành viên, mỗi viên 9g . Ngày uống 3 lần, mỗi lần 1 viên với nước đun sôi để nguôi. Khi sử dụng cần tránh thức ăn lạnh và đồ tanh.

5. Chống hoạt tinh, di tinh, yếu sinh lý, cơ thể mệt mỏi:

Lấy 120g nấm ngọc cẩu, 120g tang phiêu tiêu, 40g long cốt, 40g bạch phục linh, tất cả đem tán bột mịn, viên to bằng hạt ngô, mỗi lần uống 15-20g với nước muối loãng. Uống 2 lần trong ngày.

6. Chữa khí hư ra nhiều, bổ thận dương

Bài thuốc 1: Lấy 5g nấm ngọc cẩu khô, 3g hồng trà, 3g đảng sâm, 3g hoài sơn, 2g phúc bồn tử, cho tất cả vào đun sôi 10-15 phút rồi lấy nước uống trong ngày.

Bài thuốc 2: 5g nấm ngoc cẩu khô, 3g nhục thung dung, 3g long cốt, 3g tang phiêu tiêu, 3g phục linh, 3g hồng trà, sắc lấy nước từ 10-15 phút, lấy nước uống trong ngày.

7. Chữa đau nhức xương khớp, đau lưng mỏi gối ở người già:

Tán bột mịn hỗ hơp gồm: 16g nấm ngọc cẩu khô, 16g hoàng cầm, 16g hoàng bá, 16g đỗ trọng, 16g quy bản, 16g tri mâu, 16g ngưu tất, 8g đương quy, 8g địa hoàng. Trộn hỗn hơp bột với rượu, vê thành viên nhỏ khoảng 7-10g. Môt ngày ăn 2 viên.

8. Làm đẹp da:

Lấy nước nấu từ nấm ngọc cẩu khô theo công thức trên hoặc uống rượu ngâm ngọc cẩu, vừa có tác dung bổ huyết, cho làn da khỏe mạnh, vừa tăng cường nội tiết tố nữ. Nấm cái ngâm rượu thường được sử dụng trong làm đẹp và kích thích sản sinh estrogen. Còn đối với nam giới, để cải thiện sức khỏe sinh dục thì thường dùng nấm đực để ngâm.

9. Hồi phục sức khỏe cho phụ nữ sau sinh:

Nấm ngọc cẩu tươi hoăc khô ngâm rượu theo công thức trên, ngày uống 2 lần, trước bữa ăn, mỗi lần uống không quá 30ml/ngày. Hoặc dùng nấm ngoc cẩu khô sắc lấy nước uống trong vài lần để nhanh lấy lại sức khỏe bình thường, đồng thời giảm mỏi tay, mỏi chân, mỏi lưng sau sinh.

Ngâm rượu nấm ngọc cẩu khô:

Cũng giống như các dược liệu khác, chúng ta hoàn toàn có thể chế biến nấm ngọc cẩu tươi thành khô để ngâm rượu. Có nhiều cách làm khô nguyên liệu, bạn hãy áp dụng 1 trong 3 cách sau, chỉ cần nấm thành phẩm vàng, giòn ,thơm đạt tiêu chuẩn là được:

• Phơi khô truyền thống
• Âm can: Phơi trong bóng dâm
• Sao bằng hơi nước (sao cách thủy)

Tốt nhất để có được nguyên liệu cuối cùng, bạn hãy thái nấm tươi ra rồi phơi trong bóng râm trong 1-2 ngày rồi sao cách thủy.

Các tiêu chí cơ bản để có được bình rượu ngọc cẩu khô ngon

Chọn nấm

Dù bạn mua sẵn nấm khô hay mua nấm tươi về tự sơ chế thì điều quan trọng nhất là xác định được loại nấm nào thích hợp cho việc ngâm rượu. Bạn nên chọn loại nấm đực, ruột tím để tăng vị thơm ngon cho bình rượu. Nấm tím dù có tươi hay khô khi ngâm cùng rượu sẽ tỏa ra hương thơm quyến rũ. Bạn sẽ không thể nào cưỡng nổi với vị thơm của nấm hòa quyện với chất men nồng của rượu, sẽ rất tuyệt đấy.

Chọn bình

Tốt nhất bạn nên chọn bình to để ngâm rượu nấm ngọc cẩu khô được nhiều hơn, đồng thời đừng quên dùng bình sành hoặc thủy tinh để làm tăng hương vị cho rượu nấm nhé.

Chọn rượu

Sẽ là thất bại nếu bạn chọn sai rượu. Có cả núi rượu khác nhau, nhưng để sở hữu được bình rượu ngọc cẩu ngon, nhất thiết phải là rượu nếp khoảng 38 – 42 độ. Một số hãng rượu quê chính cống như Kim Sơn (Ninh Bình), San Lùng, Làng Vân (Bắc Giang), Phú Lễ (Bến Tre), Hồng Đào (Quảng Nam)… sẽ là gợi ý hoàn hảo cho bạn.

Nấm ngọc cẩu cho phụ nữ sau sinh

Phụ nữ khi mới sinh con được ví với như con rắn vừa lột xác, cơ thể vô cùng yếu ớt, sức đề kháng suy giảm nghiêm trọng. Việc chăm sóc đúng cách và tẩm bổ kịp thời sẽ giúp ngăn ngừa tình trạng mất sữa ở mẹ hay bé bị gầy gò, chậm lớn, tránh được những căn bệnh hậu sản không đáng có. Ngoài việc bổ sung dinh dưỡng qua thức ăn và các loại vitamin thì sản phụ nên dùng thêm nấm ngọc cẩu vì các lý do sau:

• Nấm ngọc cẩu giúp kích thích tiêu hóa, đưa cảm giác ngon miệng trở về với sản phụ
• Bổ máu, ngăn ngừa và điều trị các bệnh liên quan đến thiếu máu (do phụ nữ mất quá nhiều máu trong quá trình sinh nở).
• Giảm đau với những người phải sinh mổ
• Tạo ra những hormone giúp ổn định tinh thần, chống trầm cảm, stress sau sinh
• Làm đẹp da, xóa mờ vết nám và tàn nhang hình thành sau sinh, giúp chị em lấy lại được nét xuân sắc, tươi trẻ.

Những tác dụng của nấm ngọc cẩu với phụ nữ sau sinh nói trên đã được khoa học chứng minh là có thật. Bên cạnh đó, việc sử dụng nấm này cũng không hề để lại tác dụng phụ gì, ngay cả khi sản phụ có tiền sử mắc các bệnh về tiểu đường, huyết áp hay tim mạch.

Lưu ý khi mua nấm ngọc cẩu:

Chọn nấm to hay nấm nhỏ?

Chúng ta thường nghĩ chắc hẳn nấm to sẽ tốt hơn bởi nó đã trưởng thành và hội tụ đủ dưỡng chất. Tuy nhiên, điều này lại chưa chắc là chính xác. Theo mô tả ở cuốn “Dược Thư Cổ” thì nấm ngọc cẩu chuẩn nhất là ruột vàng, có chiều cao khoảng 10 – 13 cm tức ở độ trung bình.

Nấm ruột vàng hay ruột tím?

Về vấn đề này thì có rất nhiều tranh cãi, nhưng theo kinh nghiệm nhiều năm của chúng tôi, cả 2 loại này đều rất tốt. Tùy vào mục đích sử dụng mà bạn chọn lựa loại nấm cho thích hợp:

• Nếu ngâm rượu thì hãy chọn nấm ruột vàng tươi bởi loại này sẽ tạo hương vị thơm ngon cho bình rượu.
• Nếu để pha nước thì chọn nấm ruột tím vì loại này phơi khô sẽ thơm hơn loại ruột vàng.

Nấm đực hay nấm cái?

Nhiều người nói nấm đực tốt hơn, nhưng điều này chưa chắc chính xác bởi rất nhiều cây có cả nấm đực và nấm cái.